Tiết 33 Văn bản
Han Cri-xti-an An-đéc-xen
(1805-1875)
| An- đéc-xen |
Là nhà văn lớn
người Đan Mạch
nổi tiếng với loại
truyện kể cho trẻ
em.
Tác phẩm : Nàng công
chúa và hạt đậu, Bầy chim
thiên nga, Bộ quần áo mới
của hoàng đế...
Nhân vật trong truyện
của Anđecxen thường
là các em nhỏ, đồ
dùng, cây cỏ, ...
Truyện của An đec xen
giàu chất nhân văn,
đượm màu sắc hư ảo và thơ
mộng, ngộ nghĩnh và thông
minh, đáng yêu.
Cốt truyện
hấp dẫn, cách kể sinh động, lời
văn nhẹ nhàng, trong sáng….
“ Rét dữ dội, tuyết rơi, một em gái nhỏ đầu trần, CÔ BÉ BÁN DIÊM
chân đi đất, đang dò dẫm trong đêm tối. Lúc ra
khỏi nhà, em có đi giày vải, nhưng giày vải phỏng
có tác dụng kia chứ! Giày ấy của mẹ em để lại,
rộng quá, em đã liên tiếp làm văng mất cả hai
chiếc khi em chạy qua đường, vào lúc hai chiếc xe
ngựa đang phóng đại.
Chiếc thứ nhất bị xe song mã nghiến, rồi dính
theo tuyết vào bánh xe, thế là mất hút. Còn chiếc
thứ hai, một thằng bé lượm được, cười sằng sặc,
đem tung lên trời. Nó còn nói to với em rằng nó sẽ
giữ chiếc giày này để làm nôi cho con cháu sau
này. Thế là em phải đi đất, chân em đỏ ửng lên, rồi
tím bầm lại vì rét. Chiếc tạp dề cũ kĩ của em đựng
đầy diêm và tay em còn cầm thêm một bao. Em cố
kiếm một nơi có nhiều người qua lại. Nhưng trời
rét quá, khách qua đường đều rảo bước rất nhanh,
chẳng ai đoái hoài đến lời chào hàng của em. Suốt
ngày em chẳng bán được gì cả và chẳng ai bố thí
cho em chút đỉnh. Em bé đáng thương bụng đói
rét vẫn lang thang trên đường. Bông tuyết bám đầy
trên tóc dài xõa thành từng búp trên lưng em, em
cũng chẳng để ý...”
Những sự việc chính:
- Cô bé bán diêm trong đêm giao thừa.
- Những lần quẹt diêm của cô bé.
- Sáng hôm sau, người ta thấy cô bé nằm ở xó
tường và bảo rằng em chết vì giá rét.
| bao diêm |
| trường xuân |
| phuốc | -sét |
Lần 1 Lần 2 Lần 3 Lần 4 Lần 5
| Bố cục |
Từ đầu…cứng đờ ra
Hoàn cảnh của cô bé
bán diêm
Đoạn còn lại
Cái chết của cô
bé bán diêm
CÔ BÉ BÁN DIÊM
| Tiếp …thượng đế Các lần quẹt diêm và những mộng tưởng |
(Đêm giao thừa, trời rét mướt. Một cô bé bán diêm nhà nghèo, mồ côi
mẹ, đầu trần, chân đất, bụng đói, đang dò dẫm trong bóng tối. Suốt cả
ngày em không bán được bao diêm nào...)
Cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn và trong phố sực nức mùi
ngỗng quay. Chả là đêm giao thừa mà ! Em tưởng nhớ lại năm xưa, khi
bà nội hiền hậu của em còn sống, em cũng được đón giao thừa ở nhà.
Nhưng thần chết đã đến cướp bà em đi mất, gia sản tiêu tán và gia đình
em đã phải lìa ngôi nhà xinh xắn có dây trường xuân leo quanh, nơi em
đã sống những ngày đầm ấm, để đến chui rúc trong một xó tối tăm, luôn
luôn nghe những lời mắc nhiếc, chửi rủa.
Em ngồi nép trong một góc tường, giữa hai ngôi nhà, một cái xây lùi
lại một chút.
Em thu đôi chân vào người, nhưng mỗi lúc em càng thấy rét buốt
hơn.
Tuy nhiên em không thể nào về nhà nếu không bán được ít bao diêm,
hay không ai bố thí cho một đồng xu nào đem về; nhất định là cha em sẽ
đánh em.
Vả lại ở nhà cũng rét thế thôi. Cha con em ở trên gác, sát mái nhà và,
mặc dầu đã nhét giẻ rách vào các kẽ hở trên vách, gió vẫn thổi rít vào
trong nhà. Lúc này đôi bàn tay em đã cứng đờ ra.
? Có người nói: Thái độ của mọi người qua
đường trong câu chuyện thật đáng trách.
Nhưng cũng có người nói họ không hề đáng
trách mà người đáng trách ở đây là ông bố
của cô bé.
Thảo luận nhóm
Thời gian : 1 phút
Nhóm : 2 học sinh
| 12 19 8 7 6 5 4 3 2 10 09 8 7 6 5 4 3 2 1 0 99 8 7 6 5 4 3 2 1 0 89 8 7 6 5 4 3 2 1 0 79 8 7 6 5 4 3 2 1 0 69 8 7 6 5 4 3 2 1 0 59 8 7 6 5 4 3 2 1 0 49 8 7 6 5 4 3 2 1 0 39 8 7 6 5 4 3 2 1 0 29 8 7 6 5 4 3 2 1 0 19 8 7 6 5 4 3 2 10 09 8 7 6 5 4 3 2 1 00 |
HÊ HÊTTGIƠ GIƠ
Tình cảnh của cô bé Cảnh xung quanh
- Đêm tối, tuyết rơi, đầu trần, chân đất.
- Bụng đói, rét.
- Ngồi nép vào một xó tường, không
dám về nhà.
- Chui rúc trong một xó tối tăm; bố
mắng nhiếc, đánh đập.
- Cửa sổ sáng rực ánh đèn.
- Sực nức mùi ngỗng quay.
- Mọi người quây quần vui vẻ.
- Trước kia sống trong một ngôi
nhà xinh xắn, được bà yêu thương.
Thiếu thốn, đói rét,
đơn độc, sợ hãi.
No đủ, ấm áp, đầm
ấm, vui vẻ
Nỗi khổ về vật chất
và tinh thần
Tội nghiệp, đáng thương
Nhìn những bức ảnh này em có suy nghĩ gì?
Hãy nêu những mộng tưởng và
hiện thực qua 5 lần quẹt diêm
của em bé ?
- Khi diêm vụt tắt thực tế nào
đã thay thế cho mộng tưởng?
- Ước mơ của em bé là gì qua
mỗi lần quẹt diêm?
Th¶o luËn nhãm
| Quẹt diêm |
Mộng tưởng | Thực tế | Ước mơ |
| Lần 1 |
Bảng gợi ý cách trình bày
| Quẹt diêm |
Mộng tưởng | Thực tế | Ước mơ |
| Lần 1 | - Lò sưởi | Lò sưởi biến mất, nhớ lại nhiệm vụ và hình ảnh mắng nhiếc của cha |
| Mong được sưởi ấm |
. => Sáng sủa, ấm áp. |
Tối tăm lạnh lẽo |
| Quẹt diêm |
Mộng tưởng | Thực tế | Ước mơ |
| Lần 2 | Bàn ăn có ngỗng quay, ngỗng nhảy ra khỏi đĩa tiến về phía em. |
Bức tường lạnh lẽo và phố xá vắng teo lạnh buốt |
| Mong được ăn ngon |
Giµu cã, sung tóc. |
=>NghÌo khæ, thiÕu thèn. |
| Quẹt diêm |
Mộng tưởng | Thực tế | Ước mơ |
| Lần 3 |
Cây thông Noel trang trí lộng lẫy với ngàn ngọn nến sáng rực. |
Nến bay lên, bay mãi biến thành những ngôi sao. |
| Mong được đón Nô en |
=> Vui tươi | => Xãt xa, thư¬ng c¶m |
| Quẹt diêm |
Mộng tưởng | Thực tế | Ước mơ |
| Lần 4 | Bà đang mỉm cười với em, em trò chuyện với bà. |
ảo ảnh rực sáng biến mất ( Bà biến mất ). |
| Mong được che chở và yêu thương |
=> Vui sưíng. | => Đau khæ, tuyÖt väng. |
| Quẹt diêm |
Mộng tưởng | Thực tế | Ước mơ |
| Lần 5 | Bà cầm tay em, hai bà cháu bay lên cao chẳng còn đói rét đau buồn nào đe doạ. |
Em về chầu Thượng đế ( em đã chết ). |
| Mong được ở cùng bà |
Hạnh phúc dạt dào |
=> Phũ phàng, tàn nhẫn |
| MỘNG TƯỞNG | THỰC TẾ | ƯỚC MƠ | C¸c lÇn quÑt diªm |
| LÇn 1 |
Em ngồi trước một lò sưởi bằng sắt, lửa cháy nom vui mắt, hơi nóng dịu dàng . => S¸ng sña, Êm ¸p. |
Lửa tắt, lò sưởi biến mất, em nghĩ đến bị cha mắng => Tối tăm, lạnh lẽo. |
Mong được sưởi ấm |
| LÇn 2 |
Bàn ăn có ngỗng quay, ngỗng nhảy ra khỏi đĩa tiến về phía em. => Giµu cã, sung tóc. |
Bức tường lạnh lẽo và phố xá vắng teo lạnh buốt =>NghÌo khæ, thiÕu thèn. |
Mong được ăn ngon |
| LÇn 3 |
C©y th«ng N« en trang trÝ léng lÉy víi ngµn ngän nÕn s¸ng rùc. => Vui tươi, đẹp đẽ |
Nến bay lên, bay mãi biến thành những ngôi sao => Xót xa, thương cảm |
. Mong được vui chơi |
| LÇn 4 |
Bà đang mỉm cười với em, em reo lên, cho cháu đi với, xin Thượng đế cho cháu về với Bà. => Vui sướng. |
¶o ¶nh rùc s¸ng biÕn mÊt ( Bµ biÕn mÊt ). > Đau khổ, tuyệt vọng |
Mong được bà che chở và yêu thương . |
| LÇn 5 |
Bµ cÇm tay em, hai Bµ ch¸u bay lªn cao ch¼ng cßn ®ãi rÐt ®au buån nµo ®e do¹. => H¹nh phóc d¹t dµo. |
Em về chầu Thượng đế ( em đã chết ). => Phò phµng, tµn nhÉn |
Mong được mãi ở cùng bà |
Nhu cÇu vÒ vËt chÊt Nhu cÇu vÒ tinh thÇn
An-đéc-xen
3. Cái chết của cô bé
Tiết 21 -22: CÔ BÉ BÁN DIÊM
II. Tìm hiểu văn bản
-Đôi má hồng và đôi môi
đang mỉm cười.
* Em bé chết trong mộng tưởng * Em bé chết trong thực tế
-> Sự ra đi thật thương tâm: một
cái chết vô tội, không đáng có,
một bi kịch đáng thương.
-Em chết ở một xó tường lạnh
lẽo (vì đói, rét, và vì thiếu tình
thương của gia đình, xã hội.)
-> Sự ra đi thật đẹp: thể xác
chết nhưng linh hồn khát
vọng luôn sống mãi
Tấm lòng yêu thương đồng
cảm của nhà văn đối với
những em bé bất hạnh
Xã hội thiếu vắng tình thương,
thờ ơ với nỗi bất hạnh của
người nghèo.
Bøc tranh 1 Bøc tranh 2
III .Tổng kết:
1. Nghệ thuật
- Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm khéo léo.
- Kết cấu truyện theo lối tương phản, đối lập.
- Trí tưởng tượng bay bổng.
- Đan xen yếu tố thật và ảo.
2. Nội dung
Lòng thương cảm của nhà văn đối với trẻ em bất
hạnh.
=> Ghi nhớ ( sgk )
Tiết 21 -22: CÔ BÉ BÁN DIÊM
Nhìn những bức ảnh này em có suy nghĩ gì?