BÀI 10: MẸ THIÊN NHIÊNBÀI 10: MẸ THIÊN NHIÊN
Giữ gìn những báu vật mà Mẹ
Thiên Nhiên ban tặng có ý nghĩa
như thế nào đối với chúng ta?BÀI 10: MẸ THIÊN NHIÊN
TRI THỨC NGỮ VĂN
Văn bản thông tin: Là văn bản có mục đích chuyền tải thông tin một cách tin cậy, xác thực.
Sa-pô: là đoạn văn ngắn nằm ngày dưới nhan đề văn bản nhằm giới thiệu tóm tắt nội dung bài
viết và tạo sự lôi cuốn cho người đọc.
Nhan đề: là tên của văn bản thể hiện nội dung chính của văn bản.BÀI 10: MẸ THIÊN NHIÊN
TRI THỨC NGỮ VĂN
Đề mục: là tên của một chương, mục, hoặc một phần của văn bản. Đề mục giúp cho bố cục
văn bản mạch lạc và dễ tiếp nhận. Dưới mỗi đề mục là một hoặc một vài đoạn văn tạo thành
bộ phận của toàn văn bản.BÀI 10: MẸ THIÊN NHIÊN
TRI THỨC NGỮ VĂN
Đặc điểm nổi bật của kiểu bài này là:
a. Trình bày các hoạt động theo trình tự thời gian;
b. Kết hợp tường thuật với miêu tả, biểu cảm, kết hợp sử dụng phương tiện ngôn ngữ
và phi ngôn ngữ
c. Thông tin về sự kiện đảm bảo tính chính xác, độ tin cậy.
Thuyết minh thuật lại một sự kiện: thuộc thể loại văn bản thông tin. Mục đích
của kiểu văn bản này là giới thiệu, thuyết minh về sự kiện, giúp người đọc hình dung quá
trình diễn biến của sự kiện và các thông tin liên quan.BÀI 10: MẸ THIÊN NHIÊNBÀI 10: MẸ THIÊN NHIÊNBÀI 10: MẸ THIÊN NHIÊN
Lễ hội Vua Hùng dạy dân cấy lúa Lễ hội mừng lúa mới của người Xê Đăng - KomTum
Lễ hội mừng lúa mới của đồng bào Mạ.BÀI 10: MẸ THIÊN NHIÊNBÀI 10: MẸ THIÊN NHIÊN
Văn bản 1:
LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI
CHƠ-ROVăn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
Trải nghiệm cùng văn bản
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Thể loại:
2. Phương thức biểu đạt:
Văn bản thông tin
Kết hợp tường thuật với miêu tả,
biểu cảm, kết hợp sử dụng phương tiện
ngôn ngữ và phi ngôn ngữ.
3. Bố cục: 3 phần
Phần 1: Từ “ Lễ cúng Thần Lúa….nhà nhà được
no đủ”
Giới thiệu chung về Lễ cúng Thần Lúa.
Phần 2: “Tiếp theo …Thật tưng bừng, náo
nhiệt!”
Diễn biến của buổi lễ.
Phần 3: còn lại
Cảm nghĩ của người viết về buổi lễ.Văn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN Trải nghiệm cùng văn bản
1. Giới thiệu chung về lễ hội
- Sự kiện:
- Thời gian:
- Địa điểm:
- Ý nghĩa:
Lễ cúng Thần Lúa ( Lễ Sa-Yang-Va)
của người Chơ- Ro
Tổ chức hằng năm ( từ ngày 15 – 30/03 AL)
Đồng Nai
để tạ ơn thần linh, cầu xin mưa thuận
gió hoà, được mùa.
Khát vọng ấm no, hạnh phúc của người Chơ – Ro.Văn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
Thảo luận 2 phút
Hình ảnh cây nêu
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Diễn biến của buổi lễ cúng
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Biểu tượng/ ý nghĩa cây nêu Hình thù của cây nêu
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………Văn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
Thảo luận 2 phút
Hình ảnh cây nêu
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Biểu tượng/ ý nghĩa cây nêu Hình thù của cây nêu
- Thể hiện mối giao hoà giữa con
người và thần linh.
- Thể hiện ước vọng về cuộc
sống ổn định, phồn vinh.
- Ngọn cây nêu có hình bông lúa
lớn, phía trên gắn lông chim chèo
bẻo (Sự sung túc của gia chủ)
- Làm từ cây vàng nghệ, thân
buộc lá dứa
2. Diễn biến của buổi lễ cúngVăn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
Trải nghiệm cùng văn bản
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Diễn biến của buổi lễ cúng
Chuẩn bị Cúng Thần Lúa
Diễn biến của buổi lễ cúng
Trước khi cúng lễ
Trong khi cúng lễ
Sau khi cúng xong
Cây nêu
Người phụ nữ
đi rước hồn lúa
a. Chuẩn bị
- Cây nêu
- Người phụ nữ đi rước
hồn lúa
b. Cúng Thần LúaVăn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
Trải nghiệm cùng văn bản
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Diễn biến của buổi lễ cúng
a. Chuẩn bị
- Cây nêu
- Người phụ nữ đi rước hồn lúa
b. Cúng Thần LúaVăn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
Trải nghiệm cùng văn bản
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Diễn biến của buổi lễ cúng
a. Chuẩn bị
- Cây nêu
- Người phụ nữ đi rước
hồn lúa
b. Cúng Thần Lúa
Nhóm 1: Em hãy liệt kê các hoạt động trước khi cúng lễ.
Nhóm 2: Em hãy liệt kê các hoạt động trong khi cúng lễ
Nhóm 3. Em hãy liệt kê các hoạt động trong khi cúng lễ
Nhóm 4: Em hãy liệt kê các hoạt động sau khi cúng lễ xong.
THẢO LUẬN NHÓM
( 2 phút)Văn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN Trải nghiệm cùng văn bản
b. Cúng Thần Lúa
Trước khi cúng lễ Trong khi cúng lễ Sau khi cúng xong
- Người phụ nữ lớn
tuổi mang gùi ra
rấy lúa vái thần
linh rồi cắt bụi lúa
đem về để bàn thờ.
Lễ cúng trang nghiêm, thiêng liêng, vui vẻ, ấm áp.
a. Chuẩn bị
- Thời gian: vào buổi trưa.
- Lễ vật: gà, heo, rượu cần, lúa, hoa quả,
bánh giày, mè đen, bánh tét.
- Người cúng: già làng hoặc chủ nhà.
- Nhạc cụ: nhạc đệm, cồng chiêng, đàn
tre, kèn môi, kèn lúa,..
- Không khí: thiêng liêng, gắn bó giữa
thần linh và con người.
2. Diễn biến của buổi lễ cúng
- Mọi người lên sàn dự tiệc
- Người phụ nữ lớn tuổi
nhất uống ly rượu đầu tiên.
- Vừa uống vừa nhảy múa
tưng bừng náo nhiệt.Văn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN Trải nghiệm cùng văn bản
III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật
PHIẾU HỌC TẬP ( Thảo luận theo cặp: 2 phút)
Xác định câu nào là câu tường thuật sự kiện, câu nào là câu miêu tả, câu nào thể hiện cảm xúc của
người viết trong đoạn văn bằng cách điền vào bảng sau:
“ Khi cúng xong, mọi người trở lên sàn nhà chính để dự tiệc. Mở đầu buổi tiệc, theo truyền thống
mẫu hệ, người phụ nữ lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ uống li rượu đầu tiên, sau đó mới mời khách
theo thứ bậc tuổi tác. Trong thời gian dự tiệc, mọi người vừa ăn uống vui vẻ, vừa nhảy múa, ca hát
trong âm thanh trầm bổng, dặt dìu của dàn cồng chiêng và nhiều nhạc cụ dân tộc khác như đàn tre,
kèn môi, kèn lúa,..Thật tưng bừng, náo nhiệt!”
Tường thuật sự kiện Miêu tả sự kiện Cảm xúc của người viếtVăn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN Trải nghiệm cùng văn bản
III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật
PHIẾU HỌC TẬP ( Thảo luận theo cặp: 2 phút)
Xác định câu nào là câu tường thuật sự kiện, câu nào là câu miêu tả, câu nào thể hiện cảm xúc của
người viết trong đoạn văn bằng cách điền vào bảng sau:
“Mở đầu buổi tiệc, theo truyền thống mẫu hệ, người phụ nữ lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ uống li
rượu đầu tiên, sau đó mới mời khách theo thứ bậc tuổi tác. Trong thời gian dự tiệc, mọi người vừa ăn
uống vui vẻ, vừa nhảy múa, ca hát trong âm thanh trầm bổng, dặt dìu của dàn cồng chiêng và nhiều
nhạc cụ dân tộc khác như đàn tre, kèn môi, kèn lúa,..Thật tưng bừng, náo nhiệt!
Tường thuật sự kiện Miêu tả sự kiện Cảm xúc của người viết
Khi cúng xong, mọi
người trở lên sàn nhà
chính để dự tiệc.Văn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN Trải nghiệm cùng văn bản
III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật
PHIẾU HỌC TẬP ( Thảo luận theo cặp: 2 phút)
Xác định câu nào là câu tường thuật sự kiện, câu nào là câu miêu tả, câu nào thể hiện cảm xúc của
người viết trong đoạn văn bằng cách điền vào bảng sau:
“Thật tưng bừng, náo nhiệt!
Tường thuật sự kiện Miêu tả sự kiện Cảm xúc của người viết
Khi cúng xong, mọi
người trở lên sàn
nhà chính để dự tiệc.
Mở đầu buổi tiệc, theo truyền thống mẫu hệ,
người phụ nữ lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ
uống li rượu đầu tiên, sau đó mới mời khách theo
thứ bậc tuổi tác. Trong thời gian dự tiệc, mọi
người vừa ăn uống vui vẻ, vừa nhảy múa, ca hát
trong âm thanh trầm bổng, dặt dìu của dàn cồng
chiêng và nhiều nhạc cụ dân tộc khác như đàn
tre, kèn môi, kèn lúa,..Văn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN Trải nghiệm cùng văn bản
III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật
PHIẾU HỌC TẬP ( Thảo luận theo cặp: 2 phút)
Xác định câu nào là câu tường thuật sự kiện, câu nào là câu miêu tả, câu nào thể hiện cảm xúc của
người viết trong đoạn văn bằng cách điền vào bảng sau:
Tường thuật sự kiện Miêu tả sự kiện Cảm xúc của người viết
Khi cúng xong, mọi
người trở lên sàn nhà
chính để dự tiệc.
Mở đầu buổi tiệc, theo truyền thống mẫu hệ, người
phụ nữ lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ uống li rượu
đầu tiên, sau đó mới mời khách theo thứ bậc tuổi
tác. Trong thời gian dự tiệc, mọi người vừa ăn uống
vui vẻ, vừa nhảy múa, ca hát trong âm thanh trầm
bổng, dặt dìu của dàn cồng chiêng và nhiều nhạc cụ
dân tộc khác như đàn tre, kèn môi, kèn lúa,..
Thật tưng bừng,
náo nhiệt!Văn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN Trải nghiệm cùng văn bản
III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật
- Kết hợp tường thuật với miêu tả, biểu cảm, tự sự,
kết hợp với ngôn ngữ và hình ảnh.
- Trình bày theo trình tự thời gian cụ thể, chi tiết.
- Thông tin về sự kiện đảm bảo chính xác tin cậy.Văn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN Trải nghiệm cùng văn bản
III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật
2. Ý nghĩa văn bản
- Văn bản giới thiệu một nét sinh hoạt văn hoá độc
đáo người Chơ- Ro, góp phần làm phong phú di
sản văn hoá dân tộc.
- Sự gắn bó giữa thiên nhiên và con người. Đồng thời
thể hiện lòng biết ơn của con người đến thần lúa và
khát vọng mong muốn được có một vụ mùa bội thu,
ấm no hạnh phúc chính đáng của con người.Văn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
CỦNG CỐ KIẾN THỨC
CÂU 1. Em hãy tóm tắt lại nội
dung văn bản mà em và các bạn vừa
được trải nghiệm và nêu cảm nghĩ
của em về buổi lễ cúng Thần Lúa
này.Văn bản 1: LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RO
VẬN DỤNG
Viết đoạn văn từ 5-7 câu
thuyết minh một buổi lễ mà em
đã được xem/ chứng kiến.