TRƯỜNG THCS ĐOÀN THỊ ĐIỂM
LỚP 6AKHỞI ĐỘNG
Các em cùng xem video sauTiết…..
NHỮNG CÁNH BUỒM
Hoàng Trung Thông
HÌNH THÀNH KIẾN THỨC1. Về kiến thức:
- Tri thức ngữ văn (thơ, thơ tự do, yếu tố miêu tả và tự sự trong thơ, ngôn
ngữ thơ).
- Tình cảm gia đình được thể hiện qua văn bản.
- Đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ.
MỤC
TIÊU
2. Về năng lực:
- Nhận biết và bước đầu nhận xét được một số nét độc đáo của bài thơ; nêu
được tác dụng các yếu tố tự sự và miêu tả trong thơ.
- Nhận biết được tình cảm, cảm xúc của người viết thể hiện qua ngôn ngữ thơ.
- Biết tham gia thảo luận nhóm nhỏ về một vấn đề cần có giải pháp thống nhất.
3. Về phẩm chất:
- Nhân ái, chan hoà, yêu thương, quan tâm người khác, sống
có ước mơ.I. Tìm hiểu chung1. Tác giả
I. Tìm hiểu chung
- Hoàng Trung Thông (1925 – 1993)
- Quê: Quỳnh Đôi, Quỳnh Lưu, Nghệ An
- Thơ của ông giản dị, cô đọng, chứa đựng cảm xúc trong
sáng.
- Ông từng đảm nhiệm các chức trách quan trọng như cán
bộ văn nghệ của khu ủy Liên khu IV, Ủy viênTiểu ban văn
nghệ Trung ương, Thư ký tòa soạn Tạp chí Văn nghệ thuộc
Hội Văn nghệ Việt Nam; Tổng biên tập báo Văn nghệ,
Giám đốc Nhà xuất bản Văn học, Viện trưởng Viện Văn
học (giai đoạn 1976-1985)…
- Ngoài thơ ông còn viết phê bình văn học, giới thiệu thơ…
- Nhiều bài thơ của ông đã được phổ nhạcNHỮNG BÀI THƠ HAYcó ngắt dòng giữa các câu
có vần điệu
thiên về diễn tả tình cảm, cảm xúc của
người viết.
Một số dấu hiệu
nhận biết đây là
một bài thơ:
1. Tác giả
I. Tìm hiểu chung
2. Tác phẩm
a) Đọc và tìm hiểu chú thích1. Tác giả
I. Tìm hiểu chung
2. Tác phẩm
a) Đọc và tìm hiểu chú thích
- Cách đọc: Đọc toàn bài với giọng
chậm rãi dịu dàng, trầm lắng phù
hợp với việc diễn đạt tình cảm của
cha với con.
+Lời của con: ngây thơ, hồn nhiên
+Lời của cha: ấm áp, dịu dàng thể
hiện tình yêu con, cảm xúc tự hào
về con, về tuổi thơ của mình, về sự
tiếp nối cao đẹp của các thế hệ.
*Lênh khênh: Cao quá mức, gợi
sự gầy go.
*Chăc nich: Chăc cứng, khoe
mạnh.
*Trầm ngâm: có dáng ve đang
suy nghĩ, nghiền ngẫm điều gì.
Ngắt nhịp:
Cha mỉm cười /xoa đầu con nhỏ:
“Theo cánh buồm/ đi mãi đến nơi xa
Sẽ có cây, có cửa/ có nhà,
Nhưng nơi đó cha chưa hề đi đến.”Hai cha con bước đi trên cát
Ánh mặt trời rực rỡ biển xanh
Bóng cha dài lênh khênh
Bóng con tròn chắc nịch.
Sau trận mưa đêm rả rích
Cát càng mịn, biển càng trong.
Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng
Nghe con bước lòng vui phơi phới.
Con bỗng lắc tay cha khẽ hỏi:
“Cha ơi!
Sao xa kia chỉ thấy nước, thấy trời
Không thấy nhà, không thấy cây,
không thấy người ở đó?”
Cha mỉm cười xoa đầu con nhỏ:
“Theo cánh buồm đi mãi đến nơi xa,
Sẽ có cây, có cửa, có nhà,
Vẫn là đất nước của ta,
Ở nơi đó cha chưa hề đi đến.”
Cha lại dắt con đi trên cát mịn,
Ánh nắng chảy đầy vai,
Cha trầm ngâm nhìn mãi cuối chân trời,
Con lại trỏ cánh buồm xa nói khẽ:
“Cha mượn cho con buồm trắng nhé,
Để con đi…
Lời của con hay tiếng sóng thầm thì
Hay tiếng của lòng cha từ một thời xa thẳm
Lần đầu tiên trước biển khơi vô tận
Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con.1. Tác giả
I. Tìm hiểu chung
2. Tác phẩm
a) Đọc và tìm hiểu chú thích
b) Tìm hiểu chung về văn bản
- Đặc điểm của thể thơ trong văn bản
- Thể thơ: thơ tự do
- Xuất xứ: Bài thơ được rút ra từ tập
Những cánh buồm (1964)1. Tác giả
I. Tìm hiểu chung
2. Tác phẩm
a) Đọc và tìm hiểu chú thích
b) Tìm hiểu chung về văn bản
Kết hợp phương thức biểu cảm,
tự sự, miêu tả
- Đặc điểm của thể thơ trong văn bản
- Bố cục:
- Phương thức biểu đạt:
- Thể thơ: thơ tự doBỐ
CỤC
P1: Từ đầu đến…lòng vui phơi phới
Miêu tả hình ảnh của người cha và người con
đi dạo trên bãi cát
P2: Tiếp theo đến…để con đi
Cuộc trò chuyện của hai cha con và mong
muốn của người con
P3: Còn lại
Cảm nhận của người cha
Bài thơ được đánh giá là một trong những tác phẩm hay
về ngôn từ, âm hưởng và có sức gợi cảm.II. Tìm hiểu chi tiết1.Hình ảnh hai cha con đi dạo trên bờ biển
Hai cha con bước đi trên cát
Ánh mặt trời rực rỡ biển xanh
Bóng cha dài lênh khênh
Bóng con tròn chắc nịch.
Sau trận mưa đêm rả rích
Cát càng mịn, biển càng trong.
Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng
Nghe con bước lòng vui phơi phới.1.Hình ảnh hai cha con đi dạo trên biển1.Hình ảnh hai cha con đi dạo trên biển*YẾU TỐ TỰ SỰ TRONG BÀI THƠ
- Câu hỏi của người con:
- “Cha ơi!
Sao xa kia chỉ thấy nước, thấy trời
Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy
người ở đó?”
-“Cha mượn cho con buồm trắng nhé,
Để con đi…”
→ câu hỏi ngây thơ, hồn nhiên. Người con
mong muốn mở rộng kiến thức, được đi
nhiều nơi.
2.Cuộc trò chuyện của hai cha con và mong muốn của người conCha mỉm cười xoa đầu con nhỏ:
“Theo cánh buồm đi mãi đến nơi xa
Sẽ có cây, có cửa có nhà,
Vẫn là đất nước của ta,
Nhưng nơi đó cha chưa hề đi đến.”
- Câu trả lời của người cha:
→ người cha trầm ngâm, mỉm cười giảng giải
cho con, từng bước nâng đỡ ước mơ con.
=>Yếu tố tự sự giúp ta cảm nhận cuộc trò chuyện
gần gũi, thân thiết của hai cha con.Ẩn dụ chuyển đổi
cảm giác:
“Ánh nắng chảy
đầy vai”
*NGHỆ THUẬT ĐẶC SẮC
→ làm tăng sức hấp
dẫn cho câu thơ, giúp
người đọc hình dung
cụ thể về khung cảnh
đẹp đẽ trên biển.
Hình ảnh cánh buồm
→ biểu tượng
của ước mơ,
khát vọng được
đi xa, được mở
rộng hiểu biết
của người con.
Dấu chấm lửng:
Để con đi…
→ sự tiếp nối
của thế hệ sau.
=> Tình cảm yêu thương, trìu mến của người cha dành cho con và
khát khao được khám phá những điều chưa biết của người con.3. Cảm nhận của người cha
- Ước mơ của con gợi cho cha nhớ đến ước mơ thuở nhỏ của mình.
Lời của con hay tiếng sóng thầm thì
Hay tiếng của lòng cha từ một thời xa thẳm
Lần đầu tiên trước biển khơi vô tận
Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con.
- Người cha tự hào khi thấy con mình cũng ấp ủ những ước mơ đẹp như
ước mơ của mình thời thơ ấu.
=> Sự tiếp nối của thế hệ trẻ thực hiện ước mơ của thế hệ đi trước.1. Nghệ thuật
- Kết hợp yếu tố tự sự, miêu tả trong thơ
- Thể thơ tự do dễ truyền tải nội dung
- Ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, cảm xúc
2. Nội dung
- Tình cảm cha con thân thiết, tràn đầy yêu
thương
- Ca ngợi ước mơ khám phá cuộc sống của trẻ
thơ. Những ước mơ làm cho cuộc sống không
ngừng tốt đẹp hơn.Họ và tên HS: …………………………….Lớp…….
1.Lựa chọn ít nhất một từ ngữ hoặc hình ảnh độc đáo trong
mỗi phần của bài thơ Những cánh buồm và giải thích vì sao em
chọn từ ngữ, hình ảnh ấy:
2. Em nhận xét như thế nào về tình cảm, cảm xúc của tác giả thể
hiện qua bài thơ?
PHIẾU BÀI TẬP
Bài thơ Từ ngữ, hình ảnh độc đáo Giải thích
Phần 1
(Từ đầu đến…lòng vui phơi
phới)
Phần 2
(Tiếp theo đến…để con đi)
Phần 3
(Còn lại)
LUYỆN
TẬPVẬN DỤNG
1. HS nghe video Cha già rồi đúng không, kết hợp với văn
bản vừa học nêu suy nghĩ của em về tình cảm cha - con. Em sẽ
làm gì để thể hiện tình cảm của mình dành cho người cha kính
yêu.
2. Văn bản Những cánh buồm gợi cho em cảm xúc và suy nghĩ
gì về ước mơ, khát vọng của con người?HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- HS đọc lại bài thơ, xem lại nội
dung bài học
- Xem trước bài Mây và Sóng
(SGK Ngữ văn 6, tập 2, Tr.30)
- Chuẩn bị bài dựa vào câu hỏi
trong Phiếu học tập.TẠM BIỆT
CHÚC CÁC EM NHIỀU SỨC KHỎE VÀ CÓ
NHỮNG TIẾT HỌC THÚ VỊ.GV: Lê Thị Xuân Huyền