GV: HUỲNH THỊ NGỌC BÍCHBạn có biết tỉ số độ cao trung bình của
đáy vịnh Cam Ranh (Khánh Hòa) và
vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) là bằng 2
hay không?
Vậy thế nào là tỉ số?BÀI 4:
TỈ SỐ
TỈ SỐ PHẦN TRĂM1. Tỉ số của hai đại lượng
a) Mai và Lan thi nhau giải cùng một
bài toán. Mai làm xong trong 45 phút,
Lan làm xong trong 30 phút. Hỏi thời
gian Mai làm lâu gấp bao nhiêu lần thời
gian Lan làm?
Vì Mai làm xong trong 45 phút,
Lan làm xong trong 30 phút nên ta
có: 45 3
1,5
30 2
Vậy thời gian Mai làm lâu gấp 1,5
lần thời gian Lan làm.1. Tỉ số của hai đại lượng
b) Trí và Dũng mỗi em câu được một con cá
lóc. Con cá của Trí nặng 900 g, con cá của
Dũng nặng 1,3 kg. Hỏi con cá của Dũng nặng
gấp bao nhiêu lần con cá của Trí?
Vì con cá của Trí nặng 900 g
hay 0,9 kg, con cá của Dũng
nặng 1,3 kg nên ta có:
1,3 13
1,4
0,9 9
Vậy con cá của Dũng nặng gấp
gần 1,4 lần con cá của Trí1. Tỉ số của hai đại lượng
3 1 3 2 3
: . 1,5
4 2 4 1 2
Vậy đoạn AB dài gấp 1,5 lần đoạn
CD
c) Đoạn thẳng AB dài m và đoạn thẳng CD
dài 50 cm. Hỏi đoạn AB dài gấp bao nhiêu lần
đoạn CD?
3 4
Vì đoạn thẳng AB dài m và đoạn
thẳng CD dài 50 cm hay m nên ta
có:
3 4
1 2
AB ? CD1. Tỉ số của hai đại lượng
Ta gọi thương trong phép chia số a cho số
b là tỉ số của a và b.
Tỉ số của a và b kí hiệu là a : b (cũng kí
hiệu a )
b
( 0) b
VÍ DỤ 1:
- Tỉ số của hai số 0,9 và 1,3 được kí hiệu là 0,9 : 1,3 hay0,9
1,3
- Tỉ số của hai số 45 và 30 được kí hiệu là 45 : 30 hay 45
30
- Tỉ số của hai số và được kí hiệu là hay
3 41 2
3 4
1 2
3 1
:
4 2CHÚ Ý:
Phân số thì cả a và b phải là các
số nguyên
a b
Ta thường dùng khái niệm tỉ số khi
nói về thương của hai đại lượng
cùng loại và cùng đơn vị đo
Tỉ số thì cả a và b có thể là các số
nguyên, phân số, hỗn số, số thập
phân,…
a bViết tỉ số chỉ: số học sinh nam
và số học sinh nữ
Lớp 6A có 18 học sinh nam
và 17 học sinh nữ.
18
17Viết tỉ số chỉ: số học sinh nữ
và số học sinh nam
Lớp 6A có 18 học sinh nam
và 17 học sinh nữ.
17
18Viết tỉ số chỉ: số học sinh nữ
và số học sinh cả lớp
Lớp 6A có 18 học sinh nam
và 17 học sinh nữ.
17
35Mẹ của bạn Lan hướng dẫn Lan
đong nước và gạo nấu cơm như
sau: Đong 2 bát gạo và 2 bát rưỡi
nước. Em hãy tính tỉ số giữa thể
tích nước và gạo trong cách nấu
này.
Vì bạn Lan đong 2 bát gạo và 2
bát rưỡi nước nên tỉ số giữa thể
tích nước và gạo trong cách nấu
này là 2,5 : 2 hay 2,5
22. Tỉ số phần trăm của hai đại lượng
a) Tìm các số thích hợp thay vào
? để có các cặp tỉ số sau bằng nhau.
2 ?
5 100
3 ?
4 100
1,3 ?
10 100
2
5 100
1,3
10 100
3
4 100
40
-13
752. Tỉ số phần trăm của hai đại lượng
a) Cơ thể người có khoảng là
nước. Hùng cân nặng 40 kg, em
hãy cho biết khối lượng nước có
trong cơ thể Hùng.
70
100
Vì Hùng cân nặng 40 kg nên
khối lượng nước có trong cơ
thể là: 70
.40 28
100
Vậy khối lượng nước có trong
cơ thể Hùng là 28 kgVAI
TRÒ
CỦA
NƯỚC
ĐỐI
VỚI
CƠ
THỂ
NGƯỜI2. Tỉ số phần trăm của hai đại lượng
- Trong thực hành, ta thường
dùng tỉ số dưới dạng tỉ số phần
trăm với kí hiệu % thay cho 1
100
- Để tính tỉ số phần trăm của
hai số a và b, ta nhân a với 100
rồi chia cho b và viết kí hiệu %
vào bên phải kết quả tìm được.2. Tỉ số phần trăm của hai đại lượng
VÍ DỤ 3:
Tính tỉ số phần trăm của hai số đã cho
trong mỗi trường hợp sau:
1 và 4; -2 và 5; -2,3 và 10; -217 và -100
GIẢI:
1 1.100
% 25%
4 4
2 2.100
% 40%
5 5
217 217.100
% 217%
100 100
2,3 2,3.100
% 23%
10 10
Tỉ số phần trăm của 1 và 4 là 25%
Tỉ số phần trăm của -2 và 5 là -40%
Tỉ số phần trăm của -2,3 và 10 là -23%
Tỉ số phần trăm của -217 và -100 là 217%GIẢI CỨU
ĐẠI DƯƠNGTính tỉ số phần trăm
của hai số sau:
3 và 4
A) 25% B) 55% C) 80% D) 75%
Bắt đầu!
HẾT
GIỜA) 1,23%
C) 2,66% D) 5,32%
B) 1,33%
Bắt đầu!
HẾT
GIỜ
Tính tỉ số phần trăm
của hai số sau:
-2,66 và 200C. 50% D. 10%
Bắt đầu!
HẾT
GIỜ
Tính tỉ số phần trăm
của hai số sau:
1 và 0,5
4
A. 20% B. 30%Một cửa hàng có doanh thu tháng Tư là
400 triệu đồng, doanh thu tháng Năm là
500 triệu đồng. Tính tỉ số phần trăm của
doanh thu tháng Năm so với tháng Tư.
GIẢI Tỉ số phần trăm của doanh thu tháng
Năm so với tháng Tư là:
500
.100 % 125%
400
Vậy tỉ số phần trăm của doanh thu tháng
Năm so với tháng Tư là 125%- Tính được tỉ số của hai đại lượng.
- Tính được tỉ số phần trăm của hai đại
lượng.
- Vận dụng được tỉ số và tỉ số phần trăm
vào các tình huống thực tế quen thuộc.
- Bài tập về nhà 1, 5, 6 SGK trang 45.