Sò
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Trai sông Ốc sên
Bạch tuộc Mực Ốc vặnChương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Bài 18: TRAI SÔNG
I. Hình dạng, cấu tạo:
1.Vỏ trai:Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Bài 18: TRAI SÔNG
I. Hình dạng, cấu tạo:
Hãy quan sát hình và chú
thích vào các số 1,2,3,4,5?
1.Vỏ trai:
1
2 3
4
5
Đầu vỏ
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Đuôi
vỏ
Vòng tăng trưởng vỏChương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
1.Vỏ trai:
-Gồm 2 mảnh gắn nhau
nhờ bản lề phía lưng.
Bài 18: TRAI SÔNG
Hai mảnh vỏ gắn với
nhau nhờ bộ phận nào?Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
1.Vỏ trai:
Nhờ đâu vỏ trai có thể đóng mở
được?
-Vỏ đóng mở được là
nhờ dây chằng cùng 2
cơ khép vỏ.
Bài 18: TRAI SÔNG 2 cơ khép vỏ
-Gồm 2 mảnh gắn nhau
nhờ bản lề phía lưng.
Để mở vỏ trai quan sát bên
trong cơ thể, phải làm thế nào?
Trai chết thì vỏ mở là tại sao?
Dây chằngChương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
1.Vỏ trai:
-Vỏ đóng mở được là
nhờ dây chằng cùng 2
cơ khép vỏ.
Bài 18: TRAI SÔNG
-Gồm 2 mảnh gắn nhau
nhờ bản lề phía lưng
Cấu tạo vỏ
Lớp đá vôi
Lớp xà cừ
Lớp sừng
Vỏ trai cấu tạo gồm những
lớp nào?
-Vỏ cấu tạo gồm: Lớp
sừng ở ngoài, lớp đá
vôi ở giữa và lớp xà
cừ ở trong.
1 2 3Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
1.Vỏ trai:
Vì sao mài mặt ngoài của
vỏ trai ta ngửi có mùi khét?
Vì phía ngoài cùng là lớp
sừng, nên khi mài nóng
cháy, nên có múi khét.
Mặt ngoài của vỏ
- Gồm 2 mảnh gắn với nhau
nhờ bản lề phía lưng
Bài 18: TRAI SÔNG
-Vỏ đóng mở được là
nhờ dây chằng cùng 2 cơ
khép vỏ.
-Vỏ cấu tạo gồm: Lớp
sừng ở ngoài, lớp đá vôi
ở giữa và lớp xà cừ ở
trong.Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
1.Vỏ trai:
2. Cơ thể trai:
Bài 18: TRAI SÔNG7
11 6
5
4
1
2
10 3
9
8
Cơ khép vỏ trước
Chổ bám cơ khép vỏ sau
Vỏ trai
Ống thoát
Ống hút
Áo trai Mang
Tấm miệng
Lổ miệng
Thân
Chân
Quan sát hình kết hợp thông tin sgk em hãy cho biết
cơ thể trai được chia làm mấy phần? Gồm những
phần nào?
Cơ thể trai gồm 3 phần: Phần ngoài, phần giữa và phần
trong.Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
1.Vỏ trai:
2. Cơ thể trai:
- Phần ngoài: có áo trai
tạo thành khoang áo,
ống hút nước và ống
thoát nước. áo trai
ống
hút
nước
ống
thoát
nước
Bài 18: TRAI SÔNG
Phần ngoài gồm bộ phận nào?Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
1.Vỏ trai:
2. Cơ thể trai:
- Phần ngoài: có áo trai tạo
thành khoang áo, ống hút
nước và ống thải nước
- Ở giữa: là các tấm mang Tấm mang
Bài 18: TRAI SÔNG
Phần giữa gồm bộ phận nào?Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
1.Vỏ trai:
2. Cơ thể trai:
- Phần ngoài: có áo trai tạo
thành khoang áo, ống hút
nước và ống thoát nước.
- Ở giữa là hai tấm mang.
Chân trai (7) Thân trai (8)
Lỗ
miệng
(9)
Tấm miệng (10)
Bài 18: TRAI SÔNG
-Trong là thân trai, chân trai,
lổ miệng có tấm miệng.
Phần trong gồm bộ phận
nào?Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
Giải thích cơ chế giúp trai di
chuyển được trong bùn theo
chiều mũi tên?
II.Di chuyển:
- Chân trai thò ra, thụt
vào kết hợp với đóng mở
vỏ → trai di chuyển
Bài 18: TRAI SÔNG
Hướng di chuyển Ống
hút nước
Ống thoát
nướcChương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
II.Di chuyển:
III. Dinh dưỡng:
Bài 18: TRAI SÔNGOxi Nước
Thức (Thức ăn, oxi)
ăn
Chất
thải
Ống hút
Ống thoát
Mang
Lỗ miệng
Cacbonic
Tấm
miệng
4. Quá trình hô hấp của trai diễn ra ở đâu?
1. Dòng nước theo ống hút vào khoang áo mang
theo những chất gì vào miệng và mang trai?
Thức ăn của trai là gì?
2. Em có nhận xét gì về kiểu dinh dưỡng của trai?
3.Quá trình lọc thức ăn của trai diễn ra ở đâu?
(Thảo luận:2 phút)Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
II. Di chuyển:
III. Dinh dưỡng:
Câu 1: Dòng nước theo ống
hút vào khoang áo mang
theo những chất gì vào
-Thức ăn: Động vật nguyên miệng và mang trai?
sinh và vụn hữu cơ.
Thức ăn và ôxi
Thức ăn của trai là gì?
Bài 18: TRAI SÔNGChương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
II.Di chuyển:
III. Dinh dưỡng:
-Thức ăn: Động vật nguyên
sinh và vụn hữu cơ.
-Dinh dưỡng kiểu thụ động
Câu 2: Em có nhận xét gì
về kiểu dinh dưỡng của
trai? (chủ động hay bị
động)
Bài 18: TRAI SÔNGChương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
II.Di chuyển:
III. Dinh dưỡng:
-Thức ăn: Động vật nguyên
sinh và vụn hữu cơ.
Câu 3: Quá trình lọc thức
ăn của trai sông diễn ra ở
đâu?
Diễn ra tại lỗ miệng nhờ
rung động của lông trên
tấm miệng.
Lỗ
miệng
Bài 18: TRAI SÔNG
-Dinh dưỡng kiểu thụ độngChương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
II.Di chuyển:
III. Dinh dưỡng:
-Thức ăn: Động vật nguyên
sinh và vụn hữu cơ.
- Dinh dưỡng kiểu thụ động.
-Quá trình hô hấp diễn ra ở
mang.
Câu 4: Quá trình hô hấp
của trai diễn ra ở đâu?
Bài 18: TRAI SÔNG
Tấm mangChương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
II.Di chuyển:
III. Dinh dưỡng:
IV. Sinh sản:
Trai sông là động vật
phân tính hay lưỡng
tính?
-Trai phân tính.
Bài 18: TRAI SÔNGTrai
s«ng
Trai ®ùc
Trøng
(Theo dßng níc)
Trøng ®· thô tinh
Ấu trùng
bám vào
da, mang cá
1
2
4 3
Tinh trïng
Trai c¸i
Trai con Êu trïng
(ë bïn)
(ở mang trai mẹ)
Vòng đời phát triển của trai sông
Nghiên cứu thông tin, thảo luận tìm từ thích hợp điền
vào vị trí tương ừng với các số 1,2,3,4 sơ đồ sau?Trai
s«ng
Trai ®ùc
Trøng
(Theo dßng níc)
Trøng ®· thô tinh
Ấu trùng bám
vào da cá
Tinh trïng
Trai c¸i
Trai con Êu trïng
(ë bïn)
(ở mang trai mẹ )
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Bài 18: TRAI SÔNG
Ý nghĩa của giai đoạn trứng đã thụ tinh phát triển
thành ấu trùng ở mang của trai mẹ?
Được bảo vệ tốt hơn, giàu ôxi và dinh dưỡngTrai
s«ng
Trai ®ùc
Trøng
(Theo dßng níc)
Trøng ®· thô tinh
Ấu trùng
bám vào da cá
Tinh trïng
Trai c¸i
Trai con Êu trïng
(ë bïn)
(ở trong mang mẹ )
Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
Bài 18: TRAI SÔNG
Em hãy cho biết y nghĩa giai đoạn ấu trùng bám
vào mang và da cá?
Ấu trùng sống trong mang và da cá được cung cấp oxi
và được bảo vệ, được cá mang đi xa.Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
II.Di chuyển:
III. Dinh dưỡng:
IV. Sinh sản:
-Trai phân tính.
Bài 18: TRAI SÔNG
-Trai phát triển qua giai đoạn
ấu trùng.Chương 4: NGÀNH THÂN MỀM
I. Hình dạng, cấu tạo:
1.Vỏ trai:
2. Cơ thể trai:
- Phần ngoài: có áo trai tạo thành
khoang áo, ống hút nước và ống
thoát nước.
- Ở giữa là hai tấm mang.
Bài 18: TRAI SÔNG
-Trong là thân trai, chân trai, lổ
miệng có tấm miệng.
-Gồm 2 mảnh gắn nhau nhờ bản lề
phía lưng.
-Vỏ đóng mở được là nhờ dây
chằng cùng 2 cơ khép vỏ.
-Vỏ cấu tạo gồm: Lớp sừng ở ngoài,
lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ ở
trong.
Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp
với đóng mở vỏ → trai di chuyển.
II.Di chuyển:
III. Dinh dưỡng:
-Thức ăn: Động vật nguyên sinh và
vụn hữu cơ.
- Dinh dưỡng kiểu thụ động.
-Quá trình hô hấp diễn ra ở mang.
IV. Sinh sản:
-Trai phân tính.
- Trai phát triển qua giai đoạn ấu
trùng.Lọc sạch môi trường nước, làm thực phẩm
Làm đồ trang sức, khảm mỹ nghệ…
Vai trò của trai đối với tự
nhiên và đời sống con
người?Trò chơi giải ô chữ
1 2 3 4 5 6 7 8
Củng cố:T H Â N M Ề M
V Ỏ T R A I
1 2 3 4 5 6 7 8 T
L Ớ P S Ừ N G
S
C H Â N T R A I
N A
Á O T R A I
I
Đ Á V Ô I
Ô
T H Ụ Đ Ộ N G
G
N G Ọ C T R A I
Đáp án T R A I S Ô N RG
ô chữ
34..Cơ ...gồm thể1trai .hai Trai, 2phía .mảnh Vỏ sò,trong trai ốc, gắn có hến là... với thân ... bọc thuộc nhau trai, ngoài? nhờ ngành? phíabản ngoài lề làở... phía ?
lưng? 5. Xà86cừLớp .7.Lớp do Kiểu xà lớp giữa cừ dinh ngoài mỏng của dưỡng vỏ của cótrai ... thể của tiết làtạo trai lớp ra... ... nên tạo ?? ... thành? ?DẶN DÒ
Học bài và trả lời câu hỏi cuối bài.
- Đọc mục “em có biết”.
- Sưu tầm tranh ảnh, mẫu vật một số đại diện
thân mềm.
- Tiết 20: Thực hành quan sát một số thân
mềm.