Có một nơi để về, đó là nhà.
Có những người để yêu thương, đó là gia đình.
Có được cả hai, đó là hạnh phúc.
ĐỌC HIỂU VĂN BẢN VỀ THĂM MẸVăn bản 2:
VỀ THĂM MẸ Đinh Nam Khương
01
02
03
Con về thăm mẹ chiều đông
Bếp chưa lên khói, mẹ không có nhà
Mình con thơ thẩn vào ra
Trời đang yên vậy bỗng òa mưa rơi
Chum tương mẹ đã đậy rồi
Nón mê xưa đứng nay ngồi dầm mưa
Áo tơi qua buổi cày bừa
Giờ còn lủn củn khoác hờ người rơm
Đàn gà mới nở vàng ươm
Vào ra quanh một cái nơm hỏng vành
Bất ngờ rụng ở trên cành
Trái na cuối vụ mẹ dành phần con
Nghẹn ngào thương mẹ nhiều hơn…
04 Rưng rung từ chuyện giản đơn thường ngàyCấu trúc
bài học
Tìm hiểu chung
Tìm hiểu chi tiết
Luyện tập
Củng cố, mở rộngI. TÌM HIỂU CHUNG
- Đinh Nam Khương (1949-2018)
- Quê Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội.
- Ông là phó chủ tịch Hội Đông y Mỹ Đức, Hà Nội, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.
- Giải thưởng:
+ Giải A cuộc thi thơ 1981-1982 - Báo Văn nghệ
+ Tặng thưởng bài thơ hay nhất 1992 - Báo Văn nghệ Quân đội
+ Tặng thưởng chùm thơ hay nhất 2001 - Báo Văn nghệ
+ Giải B cuộc thi thơ Lục bát 2002-2003
1. Tác giảI . Tìm hi ểu c hu ng
2. Văn bản
01
02
03
Con về thăm mẹ chiều đông
Bếp chưa lên khói, mẹ không có nhà
Mình con thơ thẩn vào ra
Trời đang yên vậy bỗng òa mưa rơi
Chum tương mẹ đã đậy rồi
Nón mê xưa đứng nay ngồi dầm mưa
Áo tơi qua buổi cày bừa
Giờ còn lủn củn khoác hờ người rơm
Đàn gà mới nở vàng ươm
Vào ra quanh một cái nơm hỏng vành
Bất ngờ rụng ở trên cành
Trái na cuối vụ mẹ dành phần con
Nghẹn ngào thương mẹ nhiều hơn…
04 Rưng rung từ chuyện giản đơn thường ngày
Thể loại: Thơ lục bát
+ Nhịp thơ: ngắt nhịp chẵn 2/2/2 hoặc
4/4
+ Dòng thơ: gồm các dòng lục và dòng bát
xen kẽ.
+ Vần: bài thơ được gieo vần đặc trưng
cho thể lục bát
đông
không nhà
ra
òa
rồi
ngồi mưa
bừa
vành
cành
dành
hơn
đơn
Bố cục
P1:
Hoàn cảnh người con về thăm mẹ
P2:
Hình ảnh người mẹ
trong cảm nhận của người con
P3:
Tình cảm của người con
dành cho mẹPHIẾU
HỌC TẬP
1
Hoàn cảnh người con trở về thăm mẹ
Thời gian Không gian
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
………………………………………………………….
Cảm nhận của em:
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
………………………………………………………….
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
………………………………………………………….
Cảm nhận của em:
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
………………………………………………………….
Đánh giá chung
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………PHIẾU
HỌC TẬP
1
Hoàn cảnh người con trở về thăm mẹ
Thời gian Không gian
- Chiều: là thời điểm gợi nhiều cảm
xúc nhớ thương;
- Mùa đông: gợi cảm giác lạnh lẽo
- Bếp chưa lên khói, mẹ không có nhà;
Bếp lửa tượng trưng cho hơi ấm, cho mái nhà,
gắn liền với hình ảnh mẹ tần tảo, vun vén chăm lo
cho gia đình.
-Trời đang yên vậy bỗng òa mưa rơi.
Câu thơ có thể hiểu theo 2 cách :
. Trời mưa ;
. Gợi ra hình ảnh người con òa khóc vì nhớ mẹ,
thương mẹ.
➩Hoàn cảnh đặc biệt, là cơ hội để tác giả tĩnh tâm quan sát ngôi nhà để hiểu thêm về
mẹ, về cuộc đời mẹ.PHIẾU HỌC TẬP 2
Hình ảnh người mẹ trong cảm nhận của người con
1. Tìm và gạch, nhận xét về những hình ảnh, cảnh vật quanh ngôi nhà của mẹ.
………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………......
2. Chỉ ra và nêu tác dụng các biện pháp tu từ mà tác giả đã sử dụng trong khổ
thơ 2, 3.
………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………......
………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………......
3. Qua những hình ảnh ấy, ta cảm nhận được ở mẹ những phẩm chất tốt đẹp
nào?
………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………......
………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………......
Chum tương mẹ đã đậy rồi
Nón mê xưa đứng nay ngồi dầm mưa
Áo tơi qua buổi cày bừa
Giờ còn lủn củn khoác hờ người rơm
Đàn gà mới nở vàng ươm
Vào ra quanh một cái nơm hỏng vành
Bất ngờ rụng ở trên cành
Trái na cuối vụ mẹ dành phần con→ Các sự vật quen thuộc, đời thường, gần gũi, gắn liền với mẹ
hàng ngày.
→ Thậm chí nhiều sự vật còn có vẻ cũ kĩ, xấu xí, không trọn vẹn.
- Nghệ thuật:
+ Hình ảnh ẩn dụ "nón mê", "áo tơi" → gợi hình ảnh người mẹ
lam lũ, tảo tần.
+ Liệt kê: chum tương, nón mê, áo tơi,...
+ Nhân hóa nón mê xưa đứng nay ngồi dầm mưa, áo tơi khoác hờ
người rơm.
- Qua đó ta thấy được:
+ Mẹ rất chu đáo;
+ Mẹ tiết kiệm, giản dị, vất vả, tảo tần nuôi con khôn lớn;
+ Mẹ yêu thương con, dành tất cả những gì tốt đẹp cho con.
➩ Người mẹ tần tảo, hi sinh cho con mà quên bản thân mình.
Chum tương mẹ đã đậy rồi
Nón mê xưa đứng nay ngồi dầm mưa
Áo tơi qua buổi cày bừa
Giờ còn lủn củn khoác hờ người rơm
Đàn gà mới nở vàng ươm
Vào ra quanh một cái nơm hỏng vành
Bất ngờ rụng ở trên cành
Trái na cuối vụ mẹ dành phần con
PHIẾU HỌC TẬP 2
Hình ảnh người mẹ trong cảm nhận của người con1
Tâm trạng, cảm xúc người
con như thế nào trong lần
về thăm mẹ? Liệt kê các từ
ngữ chỉ tâm trạng, cảm
xúc đó? Xét về cấu tạo,
những từ ngữ đó thuộc loại
từ gì?
Qua đó, em cảm nhận được tình
cảm của người con dành cho mẹ
như thế nào?
Tại sao người con lại có tâm
trạng như vậy?
Dấu ba chấm cuối dòng thơ “Nghẹn
ngào thương mẹ nhiều hơn...” thể hiện
điều gì?
Tình cảm
của
người con
dành cho
mẹ
2
3
41
2
3
4
Tình cảm
của người con
dành cho mẹ
Tâm trạng, cảm xúc:
thơ thẩn, nghẹn ngào,
rưng rưng (các từ láy).
Người con có tâm trạng như vậy vì thấy được sự tảo tần, vất vả
của mẹ khi mọi thứ trong nhà đều do mẹ vun vén, khi nhìn thấy
mẹ lam lũ, vất vả, khi cảm nhận được tình yêu thương của mẹ.
Dấu ba chấm cuối dòng thơ:
+ Ý muốn chỉ còn có rất
nhiều nghẹn ngào con chẳng
nói thành lời, chất chứa trong
lòng chẳng thể nói ra.
+ Câu thơ như kéo dài những
niềm thương nỗi nhớ của
người con dành cho mẹ.
+ Tạo khoảng lặng, dư âm
trong lòng độc giả.
Bài thơ hể hiện sự xúc động nghẹn
ngào, tình yêu thương, biết ơn dành cho
mẹ của tác giả.T Ổ N G K Ế T
1. Nghệ thuật
- Thể thơ lục bát ;
- Phối hợp hài hòa các biện pháp
tu từ: ẩn dụ, liệt kê, nhân hóa;
- Từ láy đặc sắc.
2. Nội dung
Bài thơ bày tỏ tình cảm của
người con xa nhà trong một lần
về thăm mẹ.
3. Ý nghĩa
- Tình yêu thương bao la của cha
mẹ dành cho ta thể hiện từ
những điều bình dị, giản đơn
nhất ;
- Mỗi chúng ta cần biết yêu
thương, trân trọng, biết ơn và
hiếu thảo với cha mẹ của mình.LUYỆN TẬP
Hình dung và tái hiện lại cảnh người
con về thăm ngôi nhà của mẹ trong
bài thơ bằng cách vẽ tranh minh họa
hoặc miêu tả bằng lời văn.Tự viết bưu thiếp tặng mẹ!
VẬN DỤNGT h a n k y o u f o r
w a t c h i n g