ĐỌC MỞ RỘNG THEO THỂ LOẠII. TÌM HIỂU CHUNG
1.Tác giảBùi Mạnh Nhị (1955)
- Quê quán: Xã Thành Lợi, huyện
Vụ Bản, tỉnh Nam Định
- Danh hiệu giải thưởng, huân
huy chương:
+ Nhà giáo Ưu tú
+ Huân chương Lao động hạng
Nhất.
1.Tác giả- PTBĐ chính: Nghị luận.
- Xuất xứ: Phân tích tác phẩm
văn học dân gian trong nhà
trường, NXB Giáo dục Việt
Nam, 2012.
2.Tác phẩm
- Bố cục:
+ P1: Từ đầu …đầy sức sống
Điểm đặc biệt về hình thức nghệ thuật
+ P2: Trên cái nền…thầm kín và hồn
nhiên?”
Mối quan hệ giữa cánh đồng và cô gái
+ P3: Phần còn lại
Vấn đề bài thơ là lời của ai?II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Điểm
đặc biệt
về hình
thức
nghệ
thuật- Những dòng
thơ khác với
dòng thơ bình
thường, được
kéo dài tới 12
tiếng.
- Những từ ngữ
chỉ hình ảnh địa
điểm hồn nhiên,
mộc mạc đầy
tính địa
phương: ni, tê.
- Biện pháp tu từ:
+ Phép đối xứng
(Đứng bên ni
đồng - Đứng bên
tê đồng; Mênh
mông bát ngát -
Bát ngát mênh
mông).
+ Điệp từ, điệp
ngữ: Đứng bên, ni
đồng, tê đông,
mênh mông, bát
ngát.
→ Gợi sự mênh mông, to lớn,
tươi đẹp của cảnh; sự thay đổi
vị trí góc nhìn của con người.II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Mối
quan hệ
giữa
cánh
đồng và
cô gáiHai hình ảnh – cánh đồng và cô gái đã hợp thành bức
tranh đồng quê đầy tươi sáng, sinh động.
-> Sự trẻ trung,
duyên dáng, tràn
đầy sức sống.
- Biện pháp so
sánh: Cô gái ><
“Chẽn lúa đòng
đòng”, “Phất phơ
dưới ngọn nắng
hồng ban mai”. -> Người con gái
mảnh mai đó đã
làm ra sự mênh
mông của cánh
đồng.
Biện pháp đối lập:
Cánh đồng mênh
mông >< Cô gái
nhỏ bé, mảnh mai.
-> Làm cho cảnh
có hồn hơn.
- 2 câu đầu miêu tả
thiên nhiên, sang
đến 2 dòng cuối con
ngườiII. TÌM HIỂU CHI TIẾT
3. Vấn
đề bài
thơ là
lời của
ai?Lời của cô
gái.
→ Lời tự
khen thầm
kín và hồn
nhiên.
Lời của chàng
trai làng nào
đó.
→ Ẩn sau tình
cảm với cánh
đồng quê
hương là tình
cảm lứa đôi
kín đáo, tế nhị.II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
4. Tình
cảm của
tác giả- Sự yêu mến, trân trọng với vẻ đẹp của
thiên nhiên và con người quê hương (ví
dụ như chi tiết tác giả nói về cánh đồng:
cánh đồng không chỉ rộng lớn, mênh
mông mà còn rất đẹp, trù phú, đầy sức
sống; đó chính là con người, là cô thôn
nữ thon thả, mảnh mai, duyên dáng và
đầy sức sống…).
- Thể hiện sự bất ngờ, thú vị bởi sự sâu
sắc của bài thơ (bài ca dao gây ấn tượng
ngay từ những dòng thơ đầu, tuy nhiên
bài ca dao có thể còn mang nhiều tinh ý
khác, tuỳ vào việc hiểu đó là lời ai nói, ai
hát)…III. LUYỆN TẬP: THỰC HÀNH ĐỌC
? Đọc diễn cảm bài thơ “Đứng bên ni đồng,
ngó bên tê đồng”?
? Chú ý về cách ngắt nhịp, giọng điệu, tình
cảm được thể hiện qua bài thơ.IV. CỦNG CỐ, MỞ RỘNG
Trong bài thơ có nhắc đến
cụm từ “thân em”. Em hãy
tìm một vài câu ca dao
cũng bắt đầu bằng từ thân
em?