Tô HoàiTrích Dế Mèn phiêu lưu kí- Tô Hoài
1.Tác giả
Chân dung nhà văn Tô Hoài
- Tô Hoài (1920-2014), tên
khai sinh là Nguyễn Sen,
quê ở Hà Nội.
- Là nhà văn hiện đại Việt
Nam có khối lượng tác
phẩm phong phú đa dạng
gồm nhiều thể loại.
Em hãy nêu một vài
nét về tác giả?
I. Tìm hiểu chung*Một số tác phẩm viết cho thiếu nhi- Là nhà văn của thiếu nhi.
Trích Dế Mèn phiêu lưu kí- Tô Hoài
I. Tìm hiểu chung
1.Tác giả
2.Tác phẩm2. Tác phẩm
Trích Dế Mèn phiêu lưu kí- Tô Hoài
1.Tác giả
- In lần đầu năm 1941.
- Gồm 10 chương
- Là tác phẩm đặc sắc và nổi
tiếng nhất viết về loài vật
dành cho thiếu nhi.
- Văn bản “ Bài học đường đời
đầu tiên” trích trong
chương I của tác phẩm.
3. Đọc và tóm tắt văn bản
I. Đọc – Tìm hiểu chung
Em hãy nêu một vài
nét về tác phẩm?2.Tác phẩm
Trích Dế Mèn phiêu lưu kí- Tô Hoài
1.Tác giả
+ Thể loại: Truyện (đồng thoại)
3. Đọc và tóm tắt văn bản
+ Nhân vật chính: Dế Mèn
+ Ngôi kể: Ngôi thứ nhất ( theo lời
kể của dế Mèn)
I. Đọc – Tìm hiểu chung
+ PTBĐ: Tự sự, biểu cảm, miêu tả2. Tác phẩm
Trích Dế Mèn phiêu lưu kí- Tô Hoài
1.Tác giả
3. Đọc, hiểu chú thích
4. Bố cục : 2 đoạn
Đoạn 1:Từ đầuđứng đầu thiên hạ rồi
(Bức chân dung tự họa của Dế Mèn)
Đoạn 2: Còn lại.( Câu chuyện về bài học
đường đời đầu tiên của Dế Mèn)
I. Đọc – Tìm hiểu chung2.Tác phẩm
Trích Dế Mèn phiêu lưu kí- Tô Hoài
1.Tác giả
4. Bố cục: 2 đoạn
3. Đọc và tóm tắt văn bản
II. Tìm hiểu văn bản
1. Bức chân dung tự hoạ của
Dế Mèn:
I. Đọc – Tìm hiểu chung
Tìm các chi tiết miêu tả
ngoại hình và hành động
của Dế Mèn?- Miêu tả một chàng Dế .
+ Càng: Mẫm bóng
+ Vuốt: Cứng, nhọn hoắt.
+ Cánh: Dài tận chấm đuôi
một màu nâu bóng mỡ
+ Đầu: To, nổi từng tảng rất bướng…
+ Răng: Đen nhánh
+ Râu: Dài, cong.
*a) Ngoại hình
Qua cách miêu tả, em
nhận thấy hình ảnh Mèn
như thế nào?
1. Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn:
- Cường tráng, khỏe mạnh, đầy
sức sống, tự tin, yêu đời.*a) Ngoại hình
1 Bức chân dung tự hoạ củaDế Mèn:
* Hành động
- Đạp phanh phách
- Vũ lên phành phạch
- Nhai ngoàm ngoạp
- Trịnh trọng vuốt râu
- Đi đứng oai vệ… rung…(râu)…
- Cà khịa (với hàng xóm)
- Quát nạt (Cào Cào)
- Đá ghẹo ( Gọng Vó)
* b) Hành động
Hung hăng,kiêu căng, xốc nổi...
Em nhận xét về hành
động của Dế Mèn?
*c) Nghệ thuật miêu tả
- Từ ngữ đặc sắc gợi tả ( sử dụng
các tính từ, động từ).
- biện pháp nhân hoá, so sánh sinh
động.
=> Miêu tả ngoại hình kết hợp miêu
tả hành động của Dế Mèn.Nét đẹp
Kiêu căng,xốc
nổi,xem thường
mọi người
hung hăng
Nét chưa đẹp
Thảo Luận Nhóm: Nêu nét đẹp và
chưa đẹp của Dế Mèn.
Cường tráng,
mạnh mẽ,
yêu đời, tự tinTrích Dế Mèn phiêu lưu kí- Tô Hoài
1. Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn:
Bằng biện pháp nhân hoá so sánh sinh động, từ
ngữ đặc sắc gợi tả, bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn
hiện lên thật sống động . Đó là một chàng dế thanh
niên cường tráng, mạnh mẽ đầy sức sống nhưng kiêu
căng, xốc nổi.
II. Tìm hiểu văn bảnTrích Dế Mèn phiêu lưu kí- Tô Hoài
* Dế Mèn cư xử với Dế Choắt
? Tìm những chi tiết
miêu tả hình dáng, tính
nết của Dế Choắt?
2. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn
*Nhân xét
-Trạc tuổi với Dế Mèn.
- Người gầy gò, dài lêu nghêu như gã
nghiện thuốc phiện.
- Cánh ngắn ngủn, râu một mẩu, mặt
mũi ngẩn ngẩn ngơ ngơ.
- Hôi như cú mèo.
- Có lớn mà không có khôn...
+ Dế Mèn cư xử với Dế Choắt
- Gọi là Choắt.
- Xưng hô: “anh- chú mày”.
- Không giúp đỡ Dế Choắt khi gặp
hoạn nạn, còn lớn tiếng mắng mỏ.
? Tìm và chỉ ra các chi
tiết nói về cách cư xử
của Dế Mèn với Dế
Choắt?
? Từ cách cư xử đó
nhận xét về thái độ của
Thái độ trịch thượng, khinh thường Dế Mèn với Dế Choắt ?
bạn, ích kỉ, nhỏ nhen. => Dưới mắt Dế
Mèn thì Dế Choắt rất yếu ớt, xấu xí,
lười nhác, đáng khinh.
+ Dế Choắt trong mắt Dế Mèn:
- Trạc tuổi với Dế Mèn.
- Người gầy gò, cánh ngắn ngủn, râu
một mẩu,mặt mũi ngẩn ngơ,hôi như
cú. xấu xí yếu ớt, chưa khôn...2. Bài học đường đời đầu tiên của Dế MènTrích Dế Mèn phiêu lưu kí- Tô Hoài* Bài học của Dế Mèn.
• Khi Dế Mèn trêu chị Cốc.
cái cò cái vạc,cái Nông
Ba cái cùng béo,vặt lộng cái nào...
Cho dù dế Choắt ngăn nhưng dế Mèn ra oai với Choắt
- Huyênh hoang, hỗn láo, xấc xược, ngông cuồng,ngu dốt
* Sau khi trêu chị Cốc:
- Chui tọt vào hang, nằm im hèn nhát, yếu đuối
- Hậu quả Dế Mèn gây nên cái chết cho Dế Choắc
Thái độ của Dế Mèn thương xót, hối hận
?: Vì sao Dế Mèn dám
gây sự với chị Cốc to
lớn hơn mình?
?: Mèn đã trêu chị Cốc
bằng những câu hát
như thế nào?
?: Những câu hát ấy thể
hiện thái độ gì của Dế
Mèn?
Việc Dế Mèn dám gây
sự với chị Cốc lớn khoẻ
hơn mình gấp bội có
phải là hành động dũng
cảm không? Vì sao?
?: Vậy Dế Choắt đã
phải gánh chịu hậu quả
gì do Dế Mèn gây ra?
?: Khi chứng kiến Cốc
đánh Choắt, Dế Mèn đã
có thái độ như thế nào?* Bài học của Dế Mèn.
?: Lời khuyên của
Choắt cũng chính là bài
học đường đời của
Mèn. Vậy lời khuyên đó
như thế nào?
?: Theo em, có đặc
điểm nào của con
người được gán cho
các con vật ở chuyện
này?
?: Sau tất cả các sự việc
đã gây ra, nhất là sau cái
chết của Dế Choắt. Dế
Mèn đã tự rút ra bài học
đường đời đầu tiên cho
minh. Theo em, bài học
ấy là gì?
- Bài học về thói kiêu căng: Kẻ kiêu căng,hống hách có thể làm hại người
khác, khiến mình phải ân hận suốt đời.
- Bài học về tình thân ái: Nên biết sống đoàn kết và giúp đỡ mọi người.Trích Dế Mèn phiêu lưu kí- Tô Hoài
I. Đọc – Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu văn bản
III. Tổng kết
1.Nghệ thuật
- Cách miêu tả loài vật sinh động, trí tưởng tượng độc đáo.
- Ngôn ngữ miêu tả chính xác, giàu tính tạo hình.
- Kể chuyện bằng ngôi thứ nhất, tự nhiên, hấp dẫn.
2. Nội dung
- Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng
tính nết còn kiêu căng, xốc nổi. Do bày trò trêu chọc Cốc nên đã
gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và
rút ra được bài học đường đời cho mình.CỦNG CỐ
1. Bài tập 1: Khi đọc văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” một số bạn đã
tranh luận với nhau:
A. Dế Mèn là một kẻ độc ác. Dế Mèn tuy không trực tiếp gây ra cái chết
của Dế Choắt nhưng là nguyên nhân gây ra cái chết ấy. Vì thế phải
nghiêm trị Dế Mèn.
B. Tuy nông nổi, ngỗ nghịch dẫn tới cái chết của Dế Choắt nhưng Dế Mèn
không phải là kẻ độc ác. Khi trêu chọc chị Cốc, Dế Mèn không ngờ hậu
quả lại đến mức ấy. Nhưng Dế Mèn đã biết hối hận vì hành động của
mình. Vì thế cần độ lượng với tội lỗi của nhân vật này.
C. Dế Mèn không có tội, Dế Choắt chết là đáng. Bị tấn công mà không biết
bảo toàn tính mạng.
Em đồng ý với ý kiến nào? Vì sao?
2. Bài tập 2: Đọc phân vai đoạn Dế Mèn trêu Cốc gây ra cái chết thảm
thương cho Dế Choắt.
Trích Dế Mèn phiêu lưu kí- Tô Hoài