KIỂM TRA BÀI CŨ
1.Nêu những công dụng của trạng ngữ?
2.Thêm trạng ngữ cho các câu văn sau?
- Những đám mây bồng bềnh trôi.
- Hai chị em tôi đến trường.
- Trên bầu trời, những đám mây bồng bềnh trôi.
- Mỗi buổi sáng, hai chị em tôi đến trường bằng
chiếc xe đạp cũ của mẹ.
Tiết 94: Tiếng Việt
THẢO LUẬN NHÓM (5 phút)
Cho ví dụ:
a, Mọi người yêu mến em.
b, Em được mọi người yêu mến.
Bước 1: Nhóm “Chuyên sâu”
(Thời gian: 2 phút / Hình thức: nhóm đôi)
•Dãy 1+3: Xác định CN, VN trong VD a? Chủ ngữ (chủ thể)
trong VD a thực hiện hành động nào? Hướng tới ai?
•Dãy 2+4: Xác định CN, VN trong VD b? Chủ ngữ trong VD
b nhận hành động nào? Của ai?
Bước 2: Nhóm “Mảnh ghép”
(Thời gian: 3 phút/ Hình thức: nhóm tổ)
* Tổ 1, 2, 3, 4: So sánh sự giống và khác nhau giữa ví dụ a và
ví dụ b?
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94:
Ví dụ:
a) Mọi người yêu mến em.
b) Em được mọi người yêu mến.
(chủ thể hđ) (hđ) (đối tượng hđ)
(đối tượng hđ) (chủ thể hđ) (hđ)
CN VN
CN VN
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94
So sánh:
a. Giống nhau:
- Hoạt động : yêu mến.
- Chủ thể của hoạt động : mọi người.
- Đối tượng của hoạt động : em.
b. Khác nhau:
Câu a. Câu b.
- CN là chủ thể của hoạt động,
đối tượng của hoạt động ở VN.
- CN là đối tượng của hoạt
động, chủ thể hoạt động ở VN.
Câu chủ động. Câu bị động.
Ghi nhớ 1: SGK/ 57.
Các bước nhận biết câu chủ động và câu bị động:
- Phân tích câu để tìm chủ ngữ, vị ngữ.
- Xác định hoạt động trong câu.
- Xác định chủ thể hoạt động và đối tượng hoạt
động.
- Xét chủ ngữ:
+ Nếu CN là chủ thể của hoạt động, thì câu đó là
câu chủ động.
+ Nếu CN là đối tượng của hoạt động, thì câu đó là
câu bị động.
BÀI TẬP NHANH
Xác định câu chủ động, câu bị động và giải thích?
1. Con mèo bị con chó đuổi.
Câu bị động vì CN là đối tượng của hoạt động.
2. Em được cô giáo khen.
Câu bị động vì CN là đối tượng của hoạt động
3. Hôm nay, lớp chúng ta được các thầy cô đến dự giờ.
Câu bị động vì CN là đối tượng của hoạt động
4. An làm vỡ lọ hoa.
Câu chủ động vì CN là chủ thể của hoạt động.
* Mô hình của câu chủ động:
Chủ ngữ (chủ thể) – Vị ngữ (hoạt động của chủ thể)
* Mô hình của câu bị động:
Chủ ngữ (đối tượng) – Vị ngữ (bị, được) + hoạt động
của chủ thể
THẢO LUẬN NHÓM
(Thời gian: 2 phút / Hình thức: nhóm đôi)
- Hai ví dụ sau có phải là câu bị động không? Vì
sao?
a, Cơm bị thiu.
b, Vải được mùa.
Ví dụ:
Chọn câu để điền vào dấu ba chấm
Thủy phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.
Một tiếng “ồ” nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em
tôi là chi đội trưởng, là “vua toán” của lớp từ mấy năm
nay … , tin này chắc làm cho bạn bè xao xuyến. (Khánh
Hoài)
a. Mọi người yêu mến em.
b. Em được mọi người yêu mến.
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94:
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94
Ví dụ:
- Lựa chọn đáp án b.
Vì : câu b giúp cho việc liên kết các câu trong đoạn
được tốt hơn, câu trước nói về Thuỷ (thông qua chủ
ngữ “Em tôi”), vì vậy sẽ là hợp logíc và dễ hiểu nếu
câu sau tiếp tục nói về Thuỷ (thông qua chủ ngữ
“em”)
VD: Em tôi là chi đội trưởng. Em luôn được thầy cô và bạn bè
yêu mến.
Bài tập: So sánh hai cách viết sau:
a. Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Khách
hàng ở Châu Âu rất ưa chuộng các sản phẩm này.
b. Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Các sản
phẩm này được khách hàng Châu Âu rất ưa chuộng.
Cách viết b hay hơn vì đã sử dụng câu bị động góp phần tạo
liên kết chủ đề theo kiểu móc xích (Một số sản phẩm có giá trị
-Các sản phẩm này).
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94
Bài tập: So sánh hai cách viết sau:
a. Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Khách
hàng ở Châu Âu rất ưa chuộng các sản phẩm này.
b. Nhà máy đã sản xuất được một số sản phẩm có giá trị. Các sản
phẩm này được khách hàng Châu Âu rất ưa chuộng.
1. Tìm câu bị động và giải thích vì sao tác giả chọn cách viết
như vậy?
a.Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được
trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy.
Nhưng cũng có khi bị cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.
(Hồ Chí Minh)
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94
Chọn cách viết câu bị động để tránh lặp lại kiểu câu
dùng ở phía trước.
a. Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được
trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy.
Nhưng cũng có khi bị cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.
(Hồ Chí Minh)
III. Luyện tập:
b. Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ.
Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến
1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong
quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị
phương xa. Tác giả “Mấy vần thơ” liền được tôn làm đương
thời đệ nhất thi sĩ. (Hoài Thanh)
b. Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ.
Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến
1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong
quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị
phương xa. Tác giả “Mấy vần thơ” liền được tôn làm đương thời
đệ nhất thi sĩ. (Hoài Thanh)
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG
THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Tiết 94
Tạo sự liên kết tốt giữa các câu trong đoạn.
NHÌN HÌNH ĐẶT CÂU
CHỦ ĐỘNG, BỊ ĐỘNG
CĐ: Con mèo vồ con chuột.
BĐ: Con chuột bị con mèo vồ.
CĐ: Con bò kéo xe.
BĐ: Xe được con bò kéo.
CĐ: Em bé ăn kem.
BĐ: Kem bị em bé ăn.
CĐ: Cô gái vẽ bức tranh.
BĐ: Bức tranh được cô gái vẽ.
CĐ: Mẹ cho em bé ăn.
BĐ: Em bé được mẹ cho ăn.
CĐ: Nước lũ cuốn trôi nhà cửa.
BĐ: Nhà cửa bị nước lũ cuốn trôi.
CĐ: Em bé hái bông hoa.
BĐ: Bông hoa bị em bé hái.
Bài tập 2: Tìm câu bị động tương ứng với
những câu chủ động sau?
a, Người lái đò đây thuyền ra xa.
b, Nhiều người tin yêu Bắc.
c, Người ta chuyển đá lên xe.
d, Mẹ rửa tay cho em bé.
Bài tập 3: Viết một đoạn văn ngắn (4 – 6 câu)
nói về lòng say mê văn học của em hoặc ảnh
hưởng của tác phẩm văn học đối với em.
Trong đoạn văn có sử dụng câu bị động?